Historische kolonie vale vleermuis
Datura heeft succesvol DNA geëxtraheerd uit vleermuiskeutels van minimaal 24 jaar oud. Door het geëxtraheerde DNA te vergelijken met een referentiedatabase kon achterhaald worden dat de keutels van vale vleermuizen (Myotis myotis) afkomstig waren. Hierdoor kon bevestigd worden dat er in het verleden een kolonie vale vleermuizen aanwezig was op de zolder van een kapel in Vught. Van deze soort zijn bijzonder weinig zomerverblijfplaatsen uit Noord-Brabant bekend. Voor zover bekend zijn er op dit moment zijn er geen verblijfplaatsen van vale vleermuis meer aanwezig in Nederland.
De keutels zijn in juni 1991 verzameld door Peter Twisk. De kapel bevond zich op het terrein van het psychiatrisch ziekenhuis Voorburg bij Vught. De kapel is niet lang daarna gesloopt. Dat het om een grote kolonie ging blijkt uit de grote hoeveelheid uitwerpselen die op de zolder aanwezig was. Peter heeft destijds 24 liter vleermuismest verzameld van deze zolder. Dit was slechts een klein deel van wat er lag. Tussen de mest lag een oude krant uit maart 1924. Onder en bovenop die krant lag mest. De dieren zijn dus in ieder geval voor en na dat jaar aanwezig geweest. De laatste waarnemingen van de vale vleermuis uit Noord-Brabant dateren van begin jaren 1970. Als rond die tijd ook deze kolonie is verdwenen zijn de uitwerpselen dus tenminste veertig jaar oud.
Deze anekdote illustreert de gevoeligheid van DNA analyses. Oude uitgedroogde keutels van vleermuizen bevatten meestal voldoende DNA om identificatie mogelijk te maken. Vleermuizen hebben de gewoonte om regelmatig te verhuizen. Daardoor worden er bij een vleermuisonderzoek of quickscan vaak wel uitwerpselen van vleermuizen aangetroffen maar zijn de dieren zelf op dat moment niet zichtbaar of niet aanwezig. Een DNA identificatie schept de mogelijkheid om toch jaarrond vast te stellen van welke soort de keutels afkomstig zijn. Zulke informatie is niet alleen waardevol in verband met kennis over het voorkomen van verschillende vleermuissoorten, maar ook in het kader van een ingreep en een eventueel daarvoor benodigde ontheffing Flora- en faunawet.
